Poznajemy świat poprzez zmysły i w ten sposób aktywizują się u nas podstawowe i złożone operacje umysłowe. Działania na etapie dziecka mają początkowo charakter zewnętrzny. W toku powtarzania schematów i gromadzenia różnorodnych doświadczeń stają się one bardziej uzewnętrznione. Zostają dołączone i zintegrowane z istniejącym stanem wiedzy. Kluczowa jest rola kompetentnego rówieśnika lub dorosłego, który inspiruje, zachęca i dzięki któremu dziecko jest w stanie wykonać zadania wykraczające poza sferę jego aktualnego rozwoju.
Dziecko dzięki codziennej aktywności konstruuje trzy rodzaje wiedzy: fizyczną (wiedza o przedmiotach), logiczno-matematyczną (operacje umysłowe dokonywane podczas działań na przedmiotach) i społeczną (jej podstawą są interakcje społeczne). W toku działań występuje twórcza konfrontacja różnych punktów widzenia i uczenia się od innych. Według Lwa Siemionowicza Wygotskiego dzięki interakcjom z dorosłymi i rówieśnikami dziecko ma możliwość obserwowania i naśladowania. W ten właśnie sposób rozwijają się wyższe funkcje umysłowe.